HYDE PARK
Intencją każdej środowiskowej wystawy przeg lądowej jest stworzenie sytuacji, w której każdy członek tegoż środowiska może wystawiać akurat to, co pragnie publicznie pokazać. Efektem takich założeń merytorycznych nie może być jakaś spójna i myślowo zwarta ekspozycja, której przesłanie jest podporządkowane nadrzędnej idei. Jest oczy wiście przeciwnie. Mamy do czynienia z wielogłosem osobnych, autorskich stanowisk nie respektujących się wzajemnie. Nawet więcej, bo wszystkie te „głosy” przekrzykują się w pragnieniu osiągnięcia dominacji Idealnym modelem takiej wystawy jest Hyde Park, gdzie wszyscy mówią jednocześnie a beztroscy odbiorcy i tak słyszą to, co pragną usłyszeć.
Po tym lakonicznym wstępie uwaga generalna już o samej niniejszej wystawie. Prawie wszyscy fotografowie jeżeli czymś się między sobą różnią, to nastawieniem tematycznym i prawie wszyscy obracają się w kręgu najpopularniejszych stylistyk piktorializmu. Ta estetyka zresztą dominuje w całej nieprofesjonalnej fotografii z jej kluczowym zagadnieniem, którym niezmiennie pozostaje tzw. „ładny” obraz, widok, ujęcie etc.
W takim „kluczu” tematycznym — akty fotografują Jerzy Żarek, Ryszard Tomczuk i Mirosława Granops. Tematyką wiejską, by nie rzec etnograficzną zajmują się Leszek Szyszłowski, Paweł Gór-ski, Rafał Sobczak. Pejzaże fotografują Tadeusz Szymański i Zbigniew Wachnik, architekturę Kazimierz Nowik. Na wystawie możemy także oglądać próby reportażu – „turystycznego” Józefa Ankutowicza, z polowania Stanisława Osękowskiego, z wycieczki do Oświęcimia Lecha Dominika. I wreszcie fotografia jakby „mało artystyczna”, lecz którą ja najbardziej cenię, mianowicie zdjęcia których przeznaczeniem są albumy fotografii rodz innej. Fotografie dzieci Niny Trojan i cykl zdjęć pt. „Ania” Jerzego Sokoła to przykłady mimo wszystko mało typowe takiej fotografii, gdyż w oby-dwu przypadkach pragnienie zestetyzowania obrazów na wystawę uzyskało prymat nad rzetelnością dokumentu. I jeszcze coś, fotografie Aleksandry i Leszka Czarneckich, którzy jak mniemam, fotografią się bawią i być może dlatego ich zdjęcia są bezpretensjonalne w czym należy odczytać niewątpliwy komplement.
Zgoła odmiennej refleksji wymagają prace autorów, którzy eksperymentują w dziedzinie kolorowej. Tutaj Marek Mich nieco lepiej od Ryszarda Patorskiego opanował tę trudną i zwodniczą technologię. Rola przypadku w tej fotografii jest tak duża a bariery techniczne stanowią próg tak wysoki, że sam sposób podjęcia prezentowanych tematów interesował obydwu autorów najmniej i to jest niestety czytelne.
Jednakże ani tych, ani pozostałych, wymienionych autorów nie podejrzewam o brak ambicji. Przeciwnie, są one tak duże, że musiały zaistnieć naturalne kłopoty z warsztatowym podołaniem im w sposób w pełni skuteczny.
Zupełnie osobnego komentarza wymagają prace, które w tym fotograficznym Hyde Parku słychać najdobitniej. Ich autorzy z pewnością wyrastają ponad potoczne sposoby fotograficznego obrazowania. Takimi pracami, w sporej mierze niebanalnymi uznajmy zdjęcia lodu Leonarda Olechnowicza. Zdecydowanie myślowo najdojrzalsze na wystawie są „Ślady” Mariana Łazarskiego oraz „Fotografia na niby” Zbigniewa Sejwy Ten pierwszy pokazuje rejestracje struktur z natury efemerycznych, konkretnie, śladów na piasku. Ten drugi – cykl dokumentów quasi-konceptualnych, opartych na paradoksalnym pomyśle istnienia zdjęć zakazujących ich istnienia.
Pisząc powyższe wyznam, że nie znam decyzji jury, poza tym wcale nie wykluczone, że zbiór prac zgłoszonych na konkurs zostanie powiększony Lecz na pocieszenie pozostaje, że przecież każ-dy konkurs jest grą o niewiadomych regułach i nieprzewidywalnych kryteriach. Dlatego generalną konkluzją może być wniosek dość optymistyczny. Wystawa pokonkursowa, jak powiedziałem jest Hyde Parkiem. Potencjalnie jest płaszczyzną wymiany poglądów w specyficznym języku fotografii. Ale żeby wyrażać swoje poglądy to… trzeba je niestety przynajmniej posiadać. Mam nadzieję, że tą brutalną prawdą chociaż kilku fotografom sprawiam przyjemność.
JERZY BUSZA
krytyk sztuki, Warszawa
XXXI DOROCZNA WYSTAWA FOTOGRAFII GORZOWSKIEGO TOWARZYSTWA FOTOGRAFICZNEGO
Otwarcie 31 stycznia 1986 r., godz. 17.00
Wyciąg z protokołu Jury.
Jury w składzie:
Maria WOŁYŃSKA – ZPAF – przewodnicząca
Jarosław STANISŁAWSKI – ZPAF
Stefan WOJNECKI – ZPAF
Jerzy SZALBIERZ– ZPAF
Czesław ŁUNIEWICZ – ZPAF
Hieronim ŚWIERCZYŃSKI – SARP
Józef CZERNIEWICZ – GTF – sekretarz Jury
na posiedzeniu w dniu 17 grudnia 1985 r. rozpatrzyło 24 zestawy zdjęć i 9 zestawów przeźroczy zgłoszonych na 31 Doroczną Wystawę GTF i przyznało następujące nagrody i wyróżnienia:
Nagrody główne:
I nagroda (10.000,- zł i medal GTF): Marian ŁAZARSKI – za całość prac
II nagroda (7.000,- zł i medal GTF): Lech DOMINIK – za całość prac
III nagroda (5.000,- zł i medal GTF): Mirosława GRANOPS – za pracę „Architektura”
Nagrody tematyczne:
Im. Zbigniewa Łąckiego – za portret (5.000,- zł): Janina TROJAN – za portrety z zestawu autorki
lm. Konstantego Ludwikowskiego – za pejzaż (4.000,- zł): Marian ŁAZARSKI – za 3 prace p.t. „Obrazki z Zamojszczyzny”
Za reportaż fotograficzny (4.000,- zł): Zbigniew SEJWA – za zestaw „Zakaz”
Dodatkowo wyróżniono kwotą 3.000,- zł prace p.t. „Lód” Leonarda OLECHNOWICZA
Jury nie przyznało nagród za architekturę i przeźrocza barwne.
INDEKS AUTORÓW I PRAC XXXI DOROCZNEJ WYSTAWY FOTOGRAFII GTF
Fotografie:
JÓZEF ANKUTOWICZ – „Wyrobisko” zestaw 6 zdjęć
ALEKSANDRA i LESZEK CZARNECCY – „Uliczka w Weimarze”, „Winnice” – 3 zdjęcia, bez tytułu – 2 zdjęcia – razem 6 zdjęć
LECH DOMINIK – „Egzystencje” – 6 zdjęć, „Pejzaż” – 3 zdjęcia, „Oświęcim” – 4 zdjęcia – razem 13 zdjęć
WŁADYSŁAW FARYNOWCZ – „Pejzaże” – 6 zdjęć
MIROSŁAWA GRANOPS – „Akt” – 3 zdjęcia, „Architektura” – 1 zdjęcie – razem 4 zdjęcia
PAWEŁ GÓRSKI – „Czekam na kredyt bankowy” – 6 zdjęć
EWA CHORNIK – „O nas” – 4 zdjęcia
HENRYK JARMOŁOWICZ – „Asia”, „To jest to”, „Babcia”, „Życie staruszka”, „Drabina”, „Środowisko”, „Zabawa”, „Cyganka”, „Wieś” – razem 9 zdjęć
LUCJAN LEBIEDZ – „Pejzaż” 3, „Przemijanie” – 4, „Obrazki z ulicy” – 6 – razem 13 zdjęć
MARIAN ŁAZARSKI – bez tytułu – 4, „Siady” – 6, „Obrazki z Zamojszczyzny” – 3 – razem 13 zdjęć
MAREK MICH – „Las” 2, „Osty”, „Zachód”, „Jarzębiny”, bez tytułu – razem 6 zdjęć barwnych
KAZIMIERZ NOWIK – „Stara architektura” – 4 zdjęcia
LEONARD OLECHNOWICZ – „Lód” – 3, „Liść” – 3 – razem 6 zdjęć
STANISŁAW OSĘKOWSKI – „Pogoń za lisem” – 4 zdjęcia
RYSZARD PATORSK I – „Magda”, „Jesienny spacer”, „Pajęczyna” – 3, – razem 5 zdjęć barwnych
RAFAŁ SOBCZAK – bez tytułu – 6, „Cmentarz” – 4, – razem 10 zdjęć
JERZY SOKÓŁ „Pełczyce” – 3, „Ania” – 4, „Portret” – 3 – razem 10 zdjęć
ZBIGNIEW SEJWA – „Zakaz” – 10 zdjęć
TADEUSZ SZYMAŃSKI – „Kamienie” – 3, „Pole” – 3, „Oblicze ziemi” – – razem 8 zdjęć
LESZEK SZYSZŁOWSKI – „Stara wieś” – 4 zdjęcia
RYSZARD TOMCZUK- „Kontrast” – 3, „Zimowy pejzaż” – 3, „Portret Ani”, bez tytułu — razem 8 zdjęć
JANINA TROJAN – „Bomba”, „Gdańsk – Stefan Batory”, „Dorota” „Stary Dąb”, „Krajobraz”, „Monika”, – razem 6 zdjęć
ZBIGNIEW WACHNIK – „Jesienny potów”, „Portret” – 2, „Zima”, „Szukam pracy” – 3 – razem 8 zdjęć
JERZY ŻAREK – „Niepotrzebna” – 3, „Akt”, „Marek”, bez tyułu, – razem 6 zdjęć
Razem 24 zestawy 25 autorów – łącznie 175 zdjęć.
Przeźrocza barwne:
JAROSŁAW BIERNACKI – „Paryż” – 20 szt.
BOGDAN DAJNOWICZ – bez tytułu – 24 szt.
MIROSŁAWA GRANOPS – „Dzieci Pana Brody” – 15 zdjęć, „Okolice Żywca” – 11 szt.
TADEUSZ SZYMAŃSKI – „Idzie zima” – 8 szt.
JANINA TROJAN – „Portret” – 16 szt. – „Kwiaty” – 14 szt.
Razem 5 autorów, 7 zestawów, 108 przeźroczy.
Ogółem w 31 Dorocznej Wystawie GTF bierze udział 27 członków GTF – prezentując 175 zdjęć i 108 przeźroczy
Nagrody ufundował Wydzia Kultury i Sztuki Urzędu Miejskiego w Gorzowie Wielkopolskim
Opracowanie katalogu: J. Czerniewicz, M. Łazarski, Redakcja techniczna: Jan Kuźma
Druk: WDK nakład 250 szt. Styczeń 1986 r. D7/3